1. Anasayfa
2. Sayfalar
3. et-Tenvîr fî Mevlid’s-Sirâci’l-Münir

İslâm dininde kutsal kabul edilen bazı zamanlar ve bunlarda icrâ edilen bir takım merasimler vardır. Bunlar, aynı zamanda toplumların sahip oldukları inançların yeniden canlanmasını ve hayatta karşılığını bulmasını sağlayan önemli faktörlerden biridir. Allah Resûlü’nün (s.a.v) dünyayı şereflendirdiği günün sene-i devriyesi olarak asırlardan beri idrak edilen ve “Mevlid-i Nebî” olarak ifadelendirilen günler de bu merasimler cümlesindendir. Mevlid-i Nebî geleneği, Allah Resûlü’ne (s.a.v) duyulan engin sevginin bir tezâhürü olarak artık bütün Müslüman toplumlarda hayatın bir parçası haline gelmiştir. İlk dönemlerden itibaren Müslümanlar tarafından Mevlid-i Nebî’ye büyük önem verilmiş, kimi âlimlerce mevlide dair manzum eserler yazılırken, bazı âlimler tarafından da siyer tarzı çalışmalar kaleme alınmıştır. Endülüs’ün ileri gelen ilmî şahsiyetlerinden, İbn Dihye elKelbî’nin mevlid-i nebîye dair siyer tarzında telif ettiği, et-Tenvîr fî Mevlid’s-Sirâci’l-Münir adlı eseri de bu alanda siyer tarzı yazılan eserlerdendir. İbn Dihye, genel kabulle 544/1150’de Valensiya’da dünyaya gelmiş, zamanının önde gelen âlimlerinden İslâmî ilimleri tahsil etmiş, özellikle hadis, tarih ve edebiyat alanında temayüz etmiş bir âlimdir. İslâmi ilimlerin farklı alanlarına dair çeşitli eserler telif eden İbn Dihye, etTenvîr adlı eserini, mukaddimesinde ifade ettiği üzere Allah Resûlü’ne duyduğu derin muhabbetin bir tezâhürü olarak kaleme almış ve Mevlid-i Nebî merasimlerinin yayılmasında büyük katkısını gördüğünü söylediği Muzafferüddîn Kökbörü’ye ithaf etmiştir. İbn Dihye’nin mezkûr eseri, adından da anlaşılacağı üzere Allah Resûlü’nün (s.a.v) doğumuna dair yazılmış bir eserdir. Ancak, müellifin, muhaddis, tarihçi ve edîp kimliğinin etkisiyle eserde hadis usulünden, şiire, biyografiden ensab ilmine ve siyere kadar birçok alanda açıklayıcı bilgiler bulmak mümkündür. Örneğin İbn Dihye, eserinin giriş bölümünde yaklaşık eserinin beşte birlik kısmına tekabül edecek şekilde Allah Resûlü’nün (s.a.v) nesebine dair biyografik bilgiler aktarmaktadır. Bunun yanında aktardığı bilgilerin ayet, hadis ve dil ilmileriyle irtibatını kurmakta, bir muhaddisten veya tarihçiden beklenmeyecek tarzda önemli bilgiler nakletmektedir. Nitekim kendisi de eserinde, o döneme kadar muhaddislerin dahi değinmediği ince nükteleri konu ettiğini ifade ederek bu hususa işaret etmektedir. (s. 74-256) et-Tenvîr’in genel muhtevası dikkate alındığında onun daha çok bir siyer eseri olduğunu söylemek mümkündür. Nitekim müellif, eserinin ilk bölümünde Hz. Peygamberin nesebine dair bilgiler aktardıktan sonra, Mevlid-i Nebî başlığı altında, Allah Resûlü’nün doğumundan itibaren, çocukluğu, gençliği, risalet dönemi, isrâ hadisesi, peygamberlik mührü, savaşlar, Taif seferi, hicret ile vefatına dair detaylı ve kronolojik bilgiler vermektedir. Eserde söz konusu bilgilerin aktarımı ile birlikte zaman zaman önemli kişiler arasında geçen konuşmalar, 

Tadımlık Oku